مؤسسه مطالعات و تحقیقات مبین
حامد جهانشاهی
نگاهی بر روند نرخ مشارکت اقتصادی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این نرخ بعد از طی کردن یک روند صعودی از سال ۸۴ شروع به نزول کرده به‌گونه‌ای که تا سال ۹۲ در حدود ۳٫۴ درصد کاهش پیدا کرده است. اما نرخ مشارکت اقتصادی چیست و وابسته به چه متغیرهای دیگری است؟
نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت)، عبارت است از نسبت جمعیت فعالِ (شاغل و بیکار) ۱۰ ساله و بیش‌تر (یا ۱۵ ساله و بیش‌تر) به جمعیتِ در سن کار، ۱۰ساله و بیش‌تر (یا ۱۵ ساله و بیش‌تر)
منبع: مرکز آمار ایران
با توجه به تعریف ارائه شده مشخص می‌شود که نرخ مشارکت اقتصادی به متغیرهایی چون جمعیت فعال و جمعیت در سن کار که در دل خود جمعیت غیر فعال را نهفته دارد، وابسته است. جمعیت فعال اقتصادی به تمامی‌اعضای۱۰ ساله و بیش‌تر خانوارها که در هفت روز گذشته (قبل از مراجعه مأمور آمارگیری) شاغل و یا بیکار (جویای کار) بوده‌اند، اطلاق می‌شود. محصلان، خانه‌داران و دارندگان درآمد بدون کار، چنانچه شاغل یا بیکار نیز بوده‌اند، “ فعال اقتصادی“ محسوب می‌شوند. طبق آمارهای ارایه شده، بر جمعیت فعال کشور (اعم از شاغل و بیکار) در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲ تنها ۶۰۰ هزار نفر افزوده شده که شامل گروه‌های بیکار و شاغل می‌شود که در نمودار ذیل مشاهده می‌کنیم.
منبع: مرکز آمار ایران
همچنین در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲، بر تعداد جمعیت غیرفعال کشور (نه شاغل و نه بیکار) ۶ میلیون و ۵۰۰ هزارنفر افزوده شده است که در نمودار ذیل مشخص است، این عوامل در کنار یکدیگر منجربه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی شده‌اند.
منبع: مرکز آمار ایران