جستار 23/ نویسنده: سید سعید موسوی ثمرین/ در مقاله حاضر سیر تطور نظریه مصرف در شاخه‌های خرد و کلان مورد بررسی واقع شده است. اشاره به مبانی فلسفی نظریه مصرف خودبه‌خود پای مقاله را به حوزه اقتصاد رفاه نیز کشانده است. هدف از انتشار این مقاله در جستارهای مبین علاوه بر مشارکت علمی در موضوع مصرف، وجه فلسفی و مبنایی مقاله است. دانش اقتصادی و به طور خاص توسعه متعارف در واقع امر از درون نوعی فلسفه اخلاق خاص سرچشمه می‌گیرد. این فلسفه اخلاق بیشتر بخوانید »
جستار 22/ نویسنده: سید سعید موسوی ثمرین/ جان رالز از بزرگ‌ترین فلاسفه سياسي قرن بيستم است. يكي از نقاط كانوني منازعه مفسران و شارحان رالز نسبت بین او و پراگماتيسم است. رالز به گواه اکثریت شارحانش دارای دو دوره متقدم و متأخر است. پراگماتيسم رفته‌رفته در آراء رالز رسوخ می‌نماید تا جايي كه می‌توان رالز متأخر را یک پراگماتیست دانست. رالز علاوه بر متاثر شدن از كانت، از «ديويي» نيز متأثر است و اين رمز گرايش او به پراگماتيسم است. رالز برای رسیدن به اجماعی که بتواند همه آموزههای جامع اخلاقی، فلسفی و دینی را ... بیشتر بخوانید »
جستار 21/ نویسنده: سید سعید موسوی ثمرین/نفع شخصی یکی از کانونی‌ترین مفاهیم تحلیلی در چارچوب علم اقتصاد است. فراتر از خود مفهوم نفع شخصی حیث سامانبخشی آن در اجتماع انسانی است که توجه زیادی را جلب میکند. این مقاله در صدد است تا نشان دهد چگونه و در چه بستر تاریخی نفع شخصی به مثابه محرکی نفسانی که میتواند کارایی عمومی به بار بنشاند، مطرح شد. در واقع همواره این سؤال اساسی برای اقتصاددانان وجود دارد که ایده محوری نفع شخصی و توابع عدیده آن چگونه و در چه بستری به عنوان میراثی گران‌بها برای بیشتر بخوانید »
جستار 20/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ نگارنده در این مقاله با تکیه بر رویکرد تحلیلی مقبول خود، نخست به معرفی انواع دیدگاههای رایجْ درباره‌ی نحوه‌ی نسبت میان دین و توسعه پرداخته است؛ سپس با تحلیلی مبتنی بر تمایز میان ابژکتیویته و سوبژکتیویته‌ی این دو انگاره، نشان داده است که هیچیک از آن دیدگاهها به دلیل عدم توجه به تمایز مذکور، رهیافت درستی به نسبت میان این دو موضوع نداشتهاند. در ادامه به بحث درباره‌ی موضوعیت و کیفیت نسبت واقعی میان دین و توسعه پرداخته شده است. بیشتر بخوانید »
جستار 19/ نویسنده: حسین رمضانی/ متن پیشِ رو به بررسی نظریه‌ی «وحدت جهانی جوامع» از دیدگاه علّامه طباطبایی (رحمه‌الله) توجه دارد. رویکرد مرحوم علّامه طباطبایی رویکردی حِکمی-فلسفی است که البته مبتنی و همافق با آموزههای وحیانی و نقلی شیعی است. بر این اساس در این مقاله‌ی موجز با بیان برخی از عناصر مهم تفکر اجتماعیِ اسلام در بیان مرحوم علّامه طباطبایی در المیزان، به این دو مسئله توجه میشود که نخست آیا وحدت جهانی جوامع بر اساس مبانی تفکر اسلامی و بر پایه‌ی دیدگاههای اجتماعی علّامه طباطبایی به لحاظ نظری ممکن است یا خیر؟ دوم، ... بیشتر بخوانید »
جستار 18/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مقاله نخست با تحلیل منطقیِ شکل‌گیری جامعه‌ی بشری، استدلال موجزی را ترتیب میدهد تا نشان دهد، مفهوم «توسعه» و طلب آن چگونه در جامعه شکل می‌گیرد. سپس با تحلیلی انضمامی نشان میدهد که «توسعه» منوط به ایجاد «سازمان توسعه‌گر» توسط «انسان‌های پیشرو» است. در ادامه، ضرورت حضور «انسان‌های پیشرو» در متن تحولات توسعه‌ای و همچنین ویژگی‌ها و نقش بی‌بدیل ایشان برای تحقق «توسعه» تشریح شده است. بیشتر بخوانید »
جستار 17/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مطلب با روش تحلیل مفهومیِ ذاتیات جامعه‌ی بشری، استدلال موجزی را ترتیب میدهد تا نشان دهد، «توسعه» امری منوط به «مشارکت» افراد جامعه است که تنها با وجود «ضابطه» و «مقصود جمعی» حاصل می‌آید؛ و «عدالت» و «انصاف» قوام‌بخش همه‌ی آن‌هاست. بیشتر بخوانید »
جستار 16/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مقاله با شرح تفاوت میان دنیای جدید و دنیای سنتی، نشان میدهد که «اقتصاد اسلامی» به نحوی که پژوهشگرانش در حال حاضر به آن میپردازند امری صرفاً نظری و دانشگاهی است که در صحنه‌ی عمل اثربخشی مطلوبی در پی ندارد. چه بسا در عرصه‌ی عمل، مدعیات اقتصاد اسلامی پیامدهایی بر خلاف حقایق اسلامی داشته باشد. اقتصاد اسلامی به نحوی که مورد توجه اغلب صاحبنظران آن است در جهان امروز قادر به تحقق بخشیدن به مطلوب حقیقی اسلام نیست، پس... . بیشتر بخوانید »
جستار 15/ نویسندگان: محسن یزدان‌پناه و آمنه جعفری‌قدوسی/ پول از مرموزترین موجودیت‌های دنیای انسانی است. رمز و راز این موجودیت اعتباری در دنیای جدید دوچندان شده است. به راستی پول چیست و از چه ماهیتی برخوردار است؟ تأمل فلسفی در این باب، چه تأثیری بر سیاست‌های پولی مکاتب اقتصادی می‌گذارد؟ این مطلب به دنبال پاسخ به این سؤال‌ها است. سعی شده است رویکردهای مهجور اقتصادی در این باب مورد شناسایی قرار گیرد تا علاوه بر رویکردهای متعارف به رویکردهای هترودوکس نیز پرداخته شود. بیشتر بخوانید »
جستار 14/ نویسنده: سید سعید موسوی ثمرین/ در ایران معاصر، اندیشمندان روابط متنوعی را مابین دین و توسعه تصریح نموده‌اند. چه قبل از وقوع انقلاب اسلامی و چه بعد از آن، همواره این موضوع در کانون توجه طیف‌های مختلف اندیشه‌ای بوده است. اما، ایران امروز با گذر از سطوح اولیه، درصدد تبیین شاخص‌های دینی توسعه برآمده است. به عبارت دیگر، پرسش از نگرش دین نسبت به توسعه و نیز نگرش توسعه نسبت به دین، در حـال حاضـر همـگی پرسش‌هایی متقدم هستند که سالیان متمادی به بحث گذاشته‌شده‌اند. این مطلب به دنبال شرح و بسط ابعاد این موضوع ... . بیشتر بخوانید »
جستارهای مبین مؤسسه مطالعات و تحقیقات مبین