جستار 38/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این متن ویرایش اولیۀ یک چارچوب مبناییِ مفهومی برای «توانمندسازی به‌عنوان یکی از ارکان حکمرانی و سیاست‌گذاری عملی» در کشوری نظیر ایران است که «مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات مبین» بنا دارد به‌زودی آن را پایۀ یک پروندۀ مطالعاتی جامع در خصوص موضوع «توسعه و توانمندسازی» قرار دهد. بیشتر بخوانید »
جستار 28/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی؛ محسن یزدان‌پناه/ نوشته‌ی حاضر به‌قصد ارائه‌ی چهارچوب کلی ساختار استدلالی «الگوی توسعه‌ی تعالی‌بخش» به نگارش درآمده است. این مطلب تفصیل این ساختار و یا الگو نیست بلکه تلاش می‌کند در خطوط معدودی و در حد امکان حلقه‌های زنجیره‌ی استدلالی آن را بیان کند. بیشتر بخوانید »
جستار 24/ مترجم: محمدتقی جان‌محمدی/دیوید کراکر، از پژوهشگران برجستهی اخلاق توسعه در دو مقاله به تبیین دیدگاه سن و نوسبام دربارهی رویکرد توانمندی پرداخته است. او خود این دو مقاله را تلخیص و منتشر ساخته است که مطلب حاضر ترجمهی همان است. بیشتر بخوانید »
جستار 20/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ نگارنده در این مقاله با تکیه بر رویکرد تحلیلی مقبول خود، نخست به معرفی انواع دیدگاههای رایجْ دربارهی نحوه‌ی نسبت میان دین و توسعه پرداخته است؛ سپس با تحلیلی مبتنی بر تمایز میان ابژکتیویته و سوبژکتیویته‌ی این دو انگاره، نشان داده است که هیچیک از آن دیدگاهها به دلیل عدم توجه به تمایز مذکور، رهیافت درستی به نسبت میان این دو موضوع نداشتهاند. در ادامه به بحث دربارهی موضوعیت و کیفیت نسبت واقعی میان دین و توسعه پرداخته شده است. بیشتر بخوانید »
جستار 18/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مقاله نخست با تحلیل منطقیِ شکل‌گیری جامعه‌ی بشری، استدلال موجزی را ترتیب میدهد تا نشان دهد، مفهوم «توسعه» و طلب آن چگونه در جامعه شکل می‌گیرد. سپس با تحلیلی انضمامی نشان میدهد که «توسعه» منوط به ایجاد «سازمان توسعه‌گر» توسط «انسان‌های پیشرو» است. در ادامه، ضرورت حضور «انسان‌های پیشرو» در متن تحولات توسعه‌ای و همچنین ویژگی‌ها و نقش بی‌بدیل ایشان برای تحقق «توسعه» تشریح شده است. بیشتر بخوانید »
جستار 17/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مطلب با روش تحلیل مفهومیِ ذاتیات جامعه‌ی بشری، استدلال موجزی را ترتیب میدهد تا نشان دهد، «توسعه» امری منوط به «مشارکت» افراد جامعه است که تنها با وجود «ضابطه» و «مقصود جمعی» حاصل می‌آید؛ و «عدالت» و «انصاف» قوام‌بخش همه‌ی آن‌هاست. بیشتر بخوانید »
جستار 16/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ این مقاله با شرح تفاوت میان دنیای جدید و دنیای سنتی، نشان میدهد که «اقتصاد اسلامی» به نحوی که پژوهشگرانش در حال حاضر به آن میپردازند امری صرفاً نظری و دانشگاهی است که در صحنه‌ی عمل اثربخشی مطلوبی در پی ندارد. چه بسا در عرصه‌ی عمل، مدعیات اقتصاد اسلامی پیامدهایی بر خلاف حقایق اسلامی داشته باشد. اقتصاد اسلامی به نحوی که مورد توجه اغلب صاحبنظران آن است در جهان امروز قادر به تحقق بخشیدن به مطلوب حقیقی اسلام نیست، پس... . بیشتر بخوانید »
جستار 12/ نویسنده: محمدتقی جان‌محمدی/ نگارنده در این مطلب با توسل به یکی از توانایی‌های ذهن انسان مبنی بر وضع و اطلاق واژگان و نحوه‌ی کاربست آنها، به ارائه‌ی یک تقسیم‌بندی تازه و بدیع از انواع واژگان به لحاظ وضع و نسبت آنها با مدلولشان می‌پردازد. این تقسیم‌بندی به قصد ارائه‌ی یک تحلیل منطقی صورت می‌گیرد تا به صورت کلی جایگاه مفاهیم در ارتباط با وضع و کاربرد انسانی مشخص شود. با این کار، نویسنده نشان میدهد که برخلاف تصور متداول، مدلول واژه‌ی توسعه، امری از پیش تعیین‌شده و جزمی نیست که نتوان معانی متفاوتی را بر آن بار کرد. بیشتر بخوانید »
جستار 11/ مترجم: محمدتقی جان‌محمدی/ آموزش و پژوهش در «اخلاق توسعه» با چند اشکال مبنایی مواجه است. نویسنده در مقاله پیش رو با تشریح سه اشکال، به رد آنها پرداخته است. او در ضمن ارائه این ردیه‌ها، به ارائه‌ی الگویی پیشنهادی برای کار در «اخلاق توسعه» می‌پردازد. بیشتر بخوانید »
جستار 6/ مترجم: محمدتقی جان‌محمدی/ نفع شخصی به عنوان یکی از مهمترین مفاهیمی که در علم اقتصاد مورد استفاده فراوان قرار می‌گیرد، چندان مفهوم روشنی نیست و با رویکردهای مختلف مناقشه‌انگیز می‌نماید. نویسنده در این مقاله تلاش کرده است معانی مختلف مفهوم نفع شخصی را روشن کرده و کاربست آن در علم اقتصاد را به بحث بگذارد. بیشتر بخوانید »
جستارهای مبین مؤسسه مطالعات و تحقیقات مبین